|
|
Popis stanovništva Australije 2001. godine
Šta
otkrivaju podaci poslednjeg popisa stanovništva
CRNOGORACA
766 !
U
Australiji je na dan popisa prošle godine, a prema podacima Biroa za
statistiku, živjelo 766 osoba koje se vode kao Crnogorci. Od tog broja,
254 je u Novom Južnom Velsu (229 Sidnej), 231 u Viktoriji (216 Melburn),
139 u Zapadnoj Australiji (127 Pert), 75 u Kvinslendu (65 Brizbejn) i 67
sveukupno u Juznoj Australiji, Sjevernoj Teritoriji i Kanberi!
Većina od njih rođena je u bivšoj Jugoslaviji (456), pa u
Australiji (224).
Prema istom izvoru, oko pola osoba iz ove kategorije kod kuće se
najviše koriste srpskim jezikom - 396. Zatim sledi engleski jezik - 93,
pa grupa svrstana u "južnoslovenske jezike" sa 83 osobe,
hrvatski - 39, albanski - 28, bosanski - 22. U tri porodice govori se
francuski, u po šest španski i italijanski, i tri makedonski...
Od ukupnog broja, za njih 530 poznati su podaci o godini useljenja - 414
je stiglo prije 1996. godine. Kad je riječ o godinama starosti, 222
je mlađe od 24 godine, a 245 starije od 50 godina.
U posebno vođenoj rubrici o poznavanju engleskog - 345 je izjavilo da
jezikom svoje nove zemlje vlada - vrlo dobro, a svega 13 je izjavilo da se
ne služi engleskim.
Bosanci
su, najverovatnije, populacija sa
najdužom listom mjesta rođenja. Istina, čak tri četvrtine
njih rođeni su u Bosni i Hercegovini, prema onome kako su izjavili,
ali je ostatak postigao rekord po broju zemalja gdje je bio prisiljen da
ugleda ovaj svet. Na tom spisku ne nalaze se samo bivše republike bivše
Jugoslavije, već i Mađarska, Njemačka, Austrija, Slovačka,
Švajcarska, Poljska, Češka, Francuska, Danska, Engleska, ali i
Turska, Pakistan, Rusija, Libija, Ukrajina, Samoa, Bolivija, Malezija,
Tanzanija, Čile, Sirija, SAD, a upisana je čak i jedna
nedefinisana kategorija pod nazivom "primorje Jugoistočne Azije".
Bosanaca je, inače, najviše u Melburnu - oko 6.000, a zatim u
Sidneju - oko 4.000, te u Brizbejnu - oko 2.000.
Oko 40 posto Bosanaca stiglo je u Australiju prije 1996. godine, još
toliko poslije.
Do 24 godine starosti ima ih oko 6.200, a preko 50 godina ih je 2.520.
Engleskim jezikom se vrlo dobro služi nešto iznad 40 posto bosanske
grupacije, a 923 je izjavilo da se ne služi nikako.
Južnoslovenski
jezici
U
Birou za statistiku obavijestili su nas da nijesu vodili izdvojene podatke
za crnogorski jezik.
U odnosu na Balkan, indikativno je da se u grupnoj kategoriji "južnoslovenski
jezici" nalazi čak 14.606 osoba, što na svoj način govori
o jezičkoj i ukupnoj pometnji tamo i reakciji ljudi na njih - ovdje.
Taj podatak takođe upućuje na činjenicu da ni novi
rezultati još uvijek ne daju potpunu sliku o etničkoj i kulturnoj
pripadnosti useljenika sa Balkana. Saopštene brojke mogu da se uzmu kao
dosad najverodostojnije i najbliže stvarnosti, ali sa još uvijek određenim
odstupanjem naniže.
NA OSTRVU SKORO STO HILJADA SRBA
• Prema upravo objavljenim podacima Biroa za statistiku u zemlji
kengura živi 97.315 osoba čiji su roditelji, jedan ili oba Srbi, dok srpskim jezikom u
kući
govori oko 50.000 • Hrvata 105, a Makedonaca 81 hiljadu
Sedmog avgusta prošle godine, na dan popisa
stanovništva, u Australiji je živjelo
18 miliona 972 hiljade i
350 stanovnika (danas, po procjeni, živi oko 19,6 miliona), među
kojima 97.315 osoba koje su se izjasnile
da su im roditelji, jedan ili oba, Srbi.
SR Jugoslaviju kao zemlju rođenja navelo je 55.365 popisanih, dok
je 49.203 njih izjavilo da u kući govore
srpskim jezikom.
Ovo su podaci koje je Biro za statistiku objelodanio ovog
ponedjeljka. Prvi put kod popisa stanovništva na
petom kontinentu porijeklo stanovnika nije određivano isključivo
prema zemlji njihovog rođenja, već se do
detalja o etničkim korjenima dolazilo pitanjem o mjestu rođenja
roditelja.
Analitičari ističu da su najnovije brojke pokazale nevjerovatnu
kulturnu raznolikost zemlje - pitanja o
precima, naime, pokazala su čak dvije stotine različitih
nasleđa.
Najbrojniji
Novi Južni Vels
Po broju stanovnika, naravno, najnaseljeniji je Novi Južni Vels sa 6,7
miliona, slijedi Viktorija sa 4,6, Kvinslend sa 3,6, Zapadna Australija sa 1,8,
Južna
Australija sa 1,4, Tasmanija sa 456 hiljada i Australijska Prestona Teritorija sa 311
hiljada.
Za najbrojnijim, australijskim stanovništvom, slijedi englesko (6,3
miliona), irsko
- 1,9 miliona, italijansko - 800 hiljada, njemačko - 742
hiljade, kinesko
- 556 hiljada, škotsko - 540 hiljade...
Kako stoji stvar sa ostalim balkanskim nacijama?
Prema porijeklu roditelja, Grka ima 375 hiljada, Hrvata
105 hiljada, a Makedonaca 81.898. Zanimljivo je, takođe, da je
više od 22 posto stanovništva, dakle,
svaki peti, rođen "preko mora".
Po državama, najviše ih potiče iz Ujedinjenog Kraljevstva
(više od milion), Novog Zelanda (355 hiljada)
i Italije - 218 hiljada.
Prema kontinentima, najviše današnjih stanovnika rođeno je u Evropi
- 2,1 milion, zatim u Aziji - 982 hiljade, a na Srednjem istoku i sjevernoj
Africi - 213 hiljada, od čega je najviše Libanaca - 162
hiljade.
Najviše
stanovnika koji nijesu rođeni ovdje živi u Zapadnoj Australiji -
27 posto, u Novom Južnom Velsu i
Viktoriji ih je podjednako - po 23 posto, u Australijskoj
Prestonoj Teritoriji i Južnoj Australiji useljenici čine 21 posto
populacije, Kvinslendu 17 posto, Sjevernoj
Teritoriji - 14, a na Tasmaniji ih je svega 10 procenata.
Poslije engleskog jezika kojim kod kuće govori više od 15
miliona stanovnika, najpopularniji jezik je -
italijanski, kojim se služi 353.000 osoba. Zatim slijedi grčki
sa 263 hiljade, kantonski kineski - 225 hiljada,
arapski (uključujući i libanski) 209 hiljada i vijetnamski
- 174 hiljade.
U Australiji zivi
105.747 ljudi hrvatskog porijekla!
Po najnovijem Popisu stanovništva broj ljudi koji su u Australiju
došli iz Hrvatske veci
je za svega 4848
nego prije pet godina, a hrvatski govori svega 700 ljudi više nego prije
pet godina, te svega 17.615 osoba više (i to iz tri generacije) sebe
smatra porijeklom Hrvatima negoli prije pet godina
VIŠE OD MILION
RAZVEDENIH
•
Prema podacima sa prošlogodišnjeg popisa, 7,4 odsto populacije starije od
15 godina navelo je da razvedeno, dok je prije tri decenije taj
procenat bio svega dva odsto • I drugi pokazatelji ukazuju na znatno
obezvređivanje braka i porodičnih vrijednosti
U
Australiji danas živi 4,936.828 porodica od kojih je 47 posto s djecom.
Bez djece je 35,7 parova, a čak 15,4 posto su porodice u kojima je samo
jedan roditelj.
Statističari posebno upozoravaju da se povaćava broj
porodica u kojima se samo jedna osoba stara o djeci. Danas, broj takvih
porodica iznosi 762.632 i to je za gotovo 180 hiljada porodica više nego
prije 30 godina.
Još nekoliko ključnih podataka iz prošlogodišnjeg
popisa upućuje na bitno obezvrijeđivanje braka i porodičnih
vrijednosti.
Čak 1,1 miliona osoba ili 7,4 odsto populacije starije od 15 godina navelo
je da su razvedeni. Prije 30 godina, broj razvedenih iznosio je svega dva
posto ili nešto više od 133 hiljade. Vremenom i razvojem drugačijih
shvatanja, ovaj broj je polako rastao, pa je procenat razvedenih 1996.
godine u ukupnom broju stanovnika iznosio 6,4 posto i nastavio dalje da
raste.
Broj porodica sa djecom je pao - 1971. godine bilo je
više od polovine, a sada ih je tri procenta manje.
Zanimljivo je da je
danas manje porodica bez djece nego prije 30 godina. Ima ih više od 1,7
miliona. Međutim, taj broj počinje da raste poslednjih godina, što se
objašnjava starenjem nacije. Spominje se još jedan razlog: mlađi parovi
rađe žive bez djece, barem neko vrijeme.
O nepopularnosti braka govori
i moglo bi se reći katastrofalan podatak o mladima između 20 i 29
godina.
Čak 75,6 posto njih, ili gotovo dva miliona stanovnika, u dobu najzrelijem
za brak i potomstvo, nijesu nikad bili u braku. Prije 30 godina, poređenja
radi, samo 35,7 posto te generacije nije bilo oženjeno ili udato.
Sve
su brojnije osobe koje žive kao samci. Lane, čak 8,8 posto ili 1,6 miliona
osoba živjeli su sami u domaćinstvu i to je čak milion više nego prije 30
godina. Ranije, bilo je uobičajenije za starije osobe da žive same,
sada,
kažu analitičari, to je način života koji je sve bliži -
mlađima. Njihov
broj se udvostručio za 30 godina. Ipak, tješi nas statistika, još uvijek
više od dvije trećine mladih živi u porodicama.
Zanimljivo je da je
više osamljenih muškaraca u dobu do 50 godina, a nakon te granice - više
je žena koje žive same.
Rezultat ovakvih društvenih promjena: sve je
manji broj članova domaćinstava. Prije 30 godina, prosječno domaćinstvo
činile su u prosjeku 3,3 osobe, a lane svega 2,6. Kao osnovni uzroci za
smanjenje porodica upravo su navedeni - sve više osoba koje žive same, pad
nataliteta i brak "na čekanju".
Bosanaca
18.000
Prema
dopunskim podacima koje je "Vestima" dostavio savezni Biro za
statistiku,
u popisu stanovništva zabjelježeno je 17.727 osoba koje su izjavile
da su im jedan ili oba roditelja rođeni u Bosni i Hercegovini. Od ostalih
etničkih grupa porijeklom iz bivše Jugoslavije, Slovenaca
ima,
prema istom kriteriju, 12.962. Treba da se kaže da ove brojke ne
znače i do kraja tačan broj osoba koje vode porijeklo iz određene
nacije.
Ovo prije svega zato što jedan, manji dio, ima roditelje rođene u
Australiji.
Srbi
na 18. mestu
Kad
je riječ o bivšoj Jugoslaviji, zanimljivo je da su, prema učešću u ukupnom
broju stanovnika u Australiji, a po mjestu rođenja roditelja, Hrvati na
17, Srbi na 18, Makedonci na 19, Bosanci na 46, a Slovenci na 59. mestu.
Albanci su na 70. mestu sa 9.393 osobe porijeklom sa
Balkana.
Đe se najbolje živi?
Život na Sjevernom Teritoriju ima svojih prednosti. Većina ljudi ima
više novaca i veće plate, a niže stanarine
nego u istočnim državama. Istovremeno je i tamo sve više rastava i to
više
rastavljenih muškaraca nego žena.
Evo kakva je situacija u pojedinacnim
australskim državama:
Novi Južni Wales
U NSW-u ima najviše sveučilišnih studenata, najviše djece,
najviše tinejdžera, najviše ljudi starijih od 90 godina i najviše samohranih
roditelja.
Fairfield u Sidneju ima najveći broj
samohranih majki i tinejdžera. Brojčano najviše raste Penrith koji ima
najviše djece u čitavoj Australiji.
Broj rastavljenih ljudi u ovoj državi raste
od 6.4 % prije pet godina, na 7.2% prema popisu stanovništva 2001. godine.
Ukupno u NSW-u ima 362 hiljada rastavljenih.
Prosječna plata u ovoj državi iznosi između 300 i 399 dolara
sedmično, 41% ljudi koristi kompjuter kod kuće, a
522 hiljede ljudi živi samo!
Od etničkih zajednica najviše je Britanaca
i Novozelanđana, a iza engleskog najzastupljeniji jezici su kineski,
arapski i italijanski.
Victoria
I u Victoriji imaju prosječnu platu između
300 i 399 dolara sedmično.
Rastave su u porastu, a ima 43 hiljade više
rastavljenih žena nego muškaraca.
Najveće zajednice su italijanska i grčka, a
uz ta dva jezika zastupljen je i kineski.
Oko 43% stanovništva, odnosno nešto više od
2 miliona, koriste kompjuter kod kuće. Oko 400 hiljada, odnosno 9%
populacije, živi samački.
Queensland
Ova zemlja bilježi najveći porast stanovništva u Australiji i to 8.5%.
Najviše ljudi iz inostranstva došlo je iz Britanije, s Novog Zelanda i iz
Njemačke, a jezici koji se govore kod kuće
su kineski, italijanski i njemački. Prosječna plata je 375 dolara
sedmično.
Kompjuter koristi 41% stanovništva, a 300
hiljada ljudi živi samački.
Južna Australija
Kao i Tasmanija, ima najveći postotak ljudi
koji žive samački, odnosno otprilike 10% (155000).
Prosječno sa 37 godina, Južna Australija
ima najstariju populaciju, a bilježi se porast od samo 2.8%.
Najviše stranaca dolazi iz Italije i Njemačke, dok su italijanski,
grčki i vijetnamski iza engleskog najčešći
jezici u kući. Što se tiče plata, jednake su kao u Queenslandu.
Zapadna Australija
Ima gotovo 11 hiljada više samohranih
roditelja nego prije šest godina, a rastava brakova porasla je na 7.7%.
Najviše ljudi rođeno je, izvan Australije,
u Novom Zelandu i Italiji, a najčešći jezici su italijanski, kineski i
vijetnamski.
Oko 9% stanovništva živi samački.
Tasmanija
Ovo je jedina australska država koja je zabilježila smanjenje
populacije. Broj stanovnika opao je za 0.6%, odnosno
za 3000, dok je rastava brakova skočila sa 6.9 na 8.2%.
Više od 29 hiljada stanovnika Tasmanije je rastavljeno, većinom
žene.
Dohodak je u skladu sa ostalim državama, a korištenje kompjutera bolje je jedino nego na Sjevernom
Teritoriju.
Sjeverni Teritorij
U ovoj saveznoj jedinici svaka četvrta
osoba je aboridžinskog porijekla, a porast iznosi 10% na popis stanovnika
iz 1996. i 27% na popis iz 1991.
Na Sjevernom Teritoriju najmanje je
porastao postotak rastave brakova, a plata je druga najveća u cijeloj
državi. Prosječno iznosi između 400 i 499 dolara. Osim engleskog govore
se grčki i kineski.
Bathurst Melville je predgrađe s 98.1%
ljudi rođenih u Australiji, najviše na čitavom kontinentu.
ACT
U Canberi je najveća prosječna plata u
zemlji i iznosi između 500 i 599 dolara sedmično. Najviše se koriste i
kompjuteri, ukupno 57%.
Istovremeno, najviši je postotak ljudi koji žive sami. Broj parova bez djece porastao je za 4000.
U Canberi se uz engleski kod kuće najviše
govore kineski, italijanski i hrvatski.
OD
NACIJE MLADIH DO DRŽAVE SREDOVJEČNIH
• Prije jednog vijeka prosjek starosti na petom kontinentu iznosio
samo 22 godine, a danas je prosječni Australijanac star 35
godina • Zemlja sa 200 različitih etničkih grupa • Žena
neznatno više od muškaraca
Kako se mijenjala
Australija i postala zemlja u kojoj žive predstavnici više od 200
različitih etničkih grupa? Podaci prošlogodišnjeg popisa
stanovništva daju zanimljivu sliku o ovom kontinentu. Evo poređenja
o stanovništvu u razmaku od tačno stotinu godina, od 1901.
godine do - lane.
Za jedno stoleće, broj stanovnika u Australiji porastao je za
oko šest puta - sa 3,7 na 19 miliona. Sve je počelo 1788.
godine sa - 1.030 evropskih doseljenika i neutvrđenog broja
Aboridžina. Danas, u ukupnom broju stanovnika, 2,2 procenta ili 410
hiljada čine potomci starosedelaca.
Novi Južni Velsa uvijek je bio najnaseljeniji - 1901. godine u
njemu je živjelo 35,9 posto populacije, a tu se ubraja i stanovništvo
današnje Australijske Prestone Teritorije. Danas, oba područja
zajedno naseljava gotovo isti procenat - 35,2 posto Australijanaca.
Na početku 20. vijeka, u Australiji je procenat muškaraca
iznosio 52,4 odsto, a danas dame imaju prednost i u "blagoj"
su većini sa 50,7 procenata.
Australija je bila mnogo mlađa prije jednog vijeka. Prosjek
starosti iznosio je tada 22 godine, a danas je prosječan
Australijanac star 35 godina. Manje je i učešće djece.
Nekad, djeca od nula do 14 godina činila su 35 posto
stanovništva,
a danas ih je svega - petina ili 20 posto.
Na drugoj strani, povećano je učešće starih osoba.
Prije sto godina, starijih od 65 godina bilo je svega četiri
procenta, a danas ih je trostruko više 12,6 posto.
Više od 77 posto stanovnika iz 1901. godine bilo je rođeno u
Australiji, a 18 posto u Ujedinjenom Kraljevstvu. Danas, 71,8 je rođeno
ovdje. Od ostalih nacionalnosti, jedino Engleza i Iraca, Novozelanđana
i Italijana ima više od jednog procenta u odnosu na ukupan broj.
Godine 1901. statistika se nije bavila prosječnim prihodom. Računa
se da je u to vrijme prosječna godišnja zarada po stanovniku,
uključujući i djecu ispod 15 godina, iznosila 46 funti.
Najveći godišnji prosjek bio je u Zapadnoj Australiji - 64
funte. Ako je uopšte moguće da se prave poređenja - današnji
prosječan nedeljni prihod iznosi od 300 do 399 dolara.
Zapad
i zlatna groznica
Zapadna
Australija doživjela je u svojoj istoriji bum u
naseljavanju još pred kraj 19. vijeka, kada je
njeno stanovništvo naraslo trostruko zbog zlatne
groznice. Posljedica: 1901. godine Zapadna
Australija imala je najviše muškaraca na
kontinentu, najveći prihod i najviši prosjek godina. Zanimljivo
je, i kad je potraga za zlatom nestala, da Zapadna Australija bjeleži sve do danas
najveći porast naseljavanja.
Pravoslavaca
pola miliona
Katolička
crkva je sa više od pet miliona vjernika
najbrojnija u Australiji. Od ostalih hrišćanskih
denominacija slijede Anglikanska crkva sa 3,8
miliona, Crkva ujedinjenja sa 1,2 miliona,
prezviterijanci i reformisti - 637.530, pravoslavci
- 529.444, baptisti - 309.205, luterani - 250.365,
pentekostalci - 119.372, Jehovini svedoci - 81.069,
Vojska spasa - 71.423, Hristove crkve -61.335,
adventisti sedmog dana - 53.844...
Pripadnika hinduizma ima 95.473, islama - 281.578,
judaizma - 83.993 itd.
|
|