Program | O nama | MEAA u medijima l Prezimena u CG l  Reagovanja, pisma... |  Traže se l   Kontakt

POST POST FACTUM

Piše: Milorad Minjo Ražnatović

Podgorica, 22. oktobar 2015.

Događanja vezana za urušavanje Socijaldemokratske partije opisana u tekstu Post factum, kao i nekim prethodnim tekstovima, još se više usložnjavaju poslije Kongresa održanog 3. juna 2015. godine, što me na neki način, kao još uvijek njenog člana, moralno obavezuje da iz te pozicije „dovršim“ svoj kritički pogled na ovu temu, kako bi čitalac imao jednu cjelovitiju sliku o tim  dešavanjima. Takav pristup sam imao i dosad, što ću činiti i ubuduće kada budem uvjeren da je  Partija skrenula sa programske staze i sve dok u njoj bude postojala podnošljiva demokratska atmosfera da, bez pritisaka i sankcija, „istrpi“ drugačije mišljenje. Kada to ne bude moguće prestaće i moje interesovanje za dobronamjerne kritičke osvrte i ukazivanje na greške koje dovode u pitanje njenu političku sadašnjost i budućnost.

Vraćajući se zadatoj temi, moram naglasiti, da se u pripremi Kongresa i izbornoj kampanji jasno kristališu dvije struje u Partiji okupljene oko dva predśednička kandidata koji ne štede oštrih, a ponekad i grubih riječi u namjeri da se oslabi pozicija onog drugog, a sebi pribavi podrška članstva. Više je to ličilo na retoriku lidera dvije sasvim ideološki suprotstavljene stranke, u čemu je po malicioznosti prednjačio Krivokapić, nego na korektno partijsko-političko nadmetanje i nadmudrivanje dojučerašnjih prijatelja. U tako polarizovanoj atmosferi, koja je išla po dubini partije,  na pomenutom Kongresu, Krivokapić tijesnom većinom  pobjeđuje Ivana Brajovića  i zadržava čelnu funkciju u partiji. Tada dolazi do izražaja njegova narcisoidnost, uskogrudost, osvetoljubivost i netolerantnost, odnosno sve nedemokratske  osobine balkanskih političara, koje su uslovile cijepanje partije. Naime, neprihvatanje ponuđene Brajovićeve platforme na śednici Glavnog odbora održanog 30. juna 2015. godine,  uzrokuje napuštanje značajnog broja članova Partije, njegovih pristalica, što će kasnije rezultirati osnivanjem nove partije. Da je Krivokapić mislio na opstanak, perspektivu i budućnost Socijaldemokratske partije,  kao i na razvoj države, njen prosperitet i rješavanje identitetskih pitanja, stavio bi po strani lični „ponos“ i demonstriranje „pobjedničke moći“. Pronalaženjem kompromisa oko prijedloga ponuđene Brajovićeve platforme,  ili njenim prihvatanjem u cjelini,  koja je podrazumijevala 45 odsto učešća u partijskim organima ove „struje“, otklon od politike saradnje sa partijama koje se protive NATO integracijama i samostalni nastup na narednim parlamentarnim izborima, pokazao bi političku širinu, mudrost i zrelost, te demokratsku opredijeljenost i spremnost, da pruži ruku „poraženom“ u cilju jačanja partije i države. Tim prije što u platformi nije bilo ničega spornog. Štoviše, svi zahtjevi su bili u interesu jačanja partije i njenog jedinstva. Na taj način ne bi produbio, već povratio poljuljano povjerenje, ne bi oslabio, već ojačao svoj lični i liderski autoritet, pokazujući sve osobine modernog evropskog lidera. To je, konačno, bila zadnja šansa da se Socijaldemokratska partija održi na okupu, kada predśednik Krivokapić već ranije, poslije održanih lokalnih izbora u Podgorici, zbog   pravljenja predizborne koalicije sa Pozitivnom Crnom Gorom i  katastrofalnog izbornog rezultata na njima,  nije uvidio svoju odgovornost i smogao snage da  podnese ostavku.

 No, treba biti pošten i priznati da je ovome kumovala i „ekipa“ okupljena oko dva potpredśednika Brajovića i Lazovića koja je u jednom periodu povlađivala destruktivnoj politici Krivokapića. Elem, javnost je uskraćena za informaciju o tome da li su uopšte postojale razlike u rukovodstvu partije u zadnjih dvije tri godine po pojedinim veoma problematičnim odlukama koje su donošene u vrhu Socijaldemokratske partije. Štoviše, stvarana je slika o tome da u partiji vlada sloga i jedinstvo koje je gotovo svakodnevno, kroz izjave predśednika i visokih funkcionera partije, potkrepljivano jednoglasnošću donošenih odluka, te isticano u saopštenjima za javnost i na konferencijama za štampu. Ako je na śednicama i bilo različitih mišljenja, a bilo ih je, ona su se gubila u magluštinama lažnog jedinstva, ličnih kalkulacija i štetnih kompromisa. Tako je jedan duži period prikrivano pravo stanje, a sukob je tinjao da bi dosegao vulkanske razmjere koje su kulminirale rascjepom. Nijedan politički analitičar, pa čak ni mi koji se aktivno bavimo, ili smo se bavili politikom, a uz to smo utemeljivači i predani činioci nastajanja, uspona i bivstvovanja Socijaldemokratske partije, nijesmo do kulminacije sukoba ni naslućivali da će se stvari ovako brzo odvijati i završiti podjelom partije na dva dijela.  Iz prostog razloga što je ona, za razliku od ostalih partija u Crnoj Gori,  imala taj integralistički potencijal koji je započet stvaranjem jedinstvene Socijaldemokratske partije reformista u koju su se stopile Partije socijalista Crne Gore, Savez reformista Crnogorskog primorja, Nezavisna organizacija komunista Bara i Stranke nacionalne ravnopravnosti iz Plava, a nastavljen ujedinjenjem Socijaldemokratske partije  reformista i Socijalističke partije (kojoj se ranije pridružila Jugoslovenska narodna stranka) u Socijaldemokratsku partiju. Iako je ova integralistička komponenta uvijek naglašavana i na neki način bila „karakterna osobina“ stranke, nažalost, biva nadjačana  opštim crnogorskim trendom političkih i društvenih dezintegracija i segmentacija. Ovakvom dezintegracijom Socijaldemokratske partije nastaće jedna velika praznina na  crnogorskoj političkoj sceni, jer crnogorska država ostaje bez svog čvrstog oslonca, jedne jake, autentične, antiratne, antifašističke, suverenističke i na crnogorskim moralnim vrijednostima utemeljene stranke koja je imala mnogo veći  politički kredibilitet i društveni autoritet nego što je iskazivan na izborima - brojem dobijenih glasova i osvojenih mandata. Bez posljednjeg neokrunjenog crnogorskog bisera koji je blistao svojim punim sjajom osvijetljavajući put crnogorskoj slobodi i utemeljenju  državotvornog bića, od svog nastanka do najnovijih dešavanja. Cijepanjem Socijaldemokratske partije na dva politička subjekta, napravljena je ogromna šteta crnogorskom državnom biću, jer će veoma teško ijedan, od ova dva politička subjekta, ostvariti neki značajniji rezultat, pa će čak biti doveden u pitanje izborni cenzus, u slučaju samostalnog nastupa na parlamentarnim izborima, a o dosezanju političkog autoriteta i kredibiliteta jedinstvene Socijaldemokratske partije ne treba ni  riječi trošiti jer je to nemoguća misija. Na to nas upućuju i postkongresna dešavanja u Socijaldemokratskoj partiji  i  njeno dalje političko srljanje i populističko ekonomsko-socijalno dodvoravanje biračima, koje se ogleda u nastavku saradnje sa profašističkim i anticrnogorskim partijama na zaustavljanju investicionih projekata (Kraljičina plaža, Mamula…), što je uslovilo stalno produbljivanje sukoba sa koalicionim partnerom oko ovih i nekih drugih ekonomskih i političkih  projekata. Taj sukob je propraćen  obostranim  grubim optužbama u koje je Socijaldemokratska partija uključila uvijek javnosti prijemčivu retoriku podśećanja koalicionog partnera na „politčka nedjela“ počinjena s početka devedesetih godina koja se ogledaju u saradnji sa Miloševićevim režimom i pružanju podrške njegovoj ratnoj velikosrpskoj hegemonističkoj politici, što su, posmatrano sa stanovišta ondašnjih političkih događanja nesporne istorijske činjenice. Međutim, ako to sagledavamo sa stanovišta aktuelnog političkog trenutka i subjekta koji plasira te kritike moramo primijetiti da su one obesmišljene samom činjenicom da je Demokratska partija socijalista poodavno napravila radikalan otklon od Miloševićeve politike, da su njeni čelnici u nekoliko navrata uputili izvinjenje i kajanje za takvu politiku, te da samim krajem posljednje decenije prošlog vijeka Socijaldemokratska partija sklapa čvrstu koalicionu saradnju sa partnerom kojem sada upućuje ovako oštre kritike. S druge strane, istorija se mora posmatrati kao cjelina,  bez izdvajanja djelova koji će jedne glorifikovati a druge osuđivati. A istorijske činjenice govore da su i Žarko i Ranko, zajedno sa Milom, krajem osamdesetih, na talasu velikosrpskog Miloševićevog projekta kao učesnici njegovih mitinga, srušili onu nama dragu Jugoslaviju od Triglava do Đevđelije i na taj način po drugi put u dvadestom vijeku razdržavili Crnu Goru. Što su ova dvojica svoje greške uviđeli pet šest godina prije Đukanovića ne skida sa njih istorijsku odgovornost za učinjeno. Kao što ni tih nekoliko godina  sa stanovišta borbe za crnogorsku nezavisnost i ukupnog istorijskog sagledavanja ovih događaja, neće gotovo ništa značiti. Naprotiv! Istorija će uspješnost vrtanja državnosti sagledavati i vrednovati kroz individualni doprinos i uticaj svakog od aktera ovog procesa, bilo da se radi o političkom i društvenom subjektu, ili o pojedincu.

Ako navedenom dodamo gubljenje građanske prepoznatljivosti Partije  i sve  više poprimanje obrisa  još jedne bošnjačke nacionalne stranke, uz dominantan politički i svaki  drugi uticaj kadrova iz te populacije, te ukupno osiromašenje kadrovskog potencijala (čast pojedincima), posebno izraženog nakon rascjepa, motivisanog poltronstvom i ostvarenjem ličnih političkih interesa i koristi, što je uzrokovalo izbijanje na površinu provincijalizma, nekompetentnosti, niskih strasti i preuzimanje glavnih partijskih rola od strane isfrustriranih političkih anonimaca, koji su preko noći iz klovnovskih uniformi, bljedila sopstvenog integriteta, duhovne inferiornosti i kameleonske prilagodljivosti, uskočili u opštinske predśedničke, potpredśedničke, odborničke a bogami i poslaničke fotelje – o partijskim da ne trošimo riječi,  onda će nam slika o  urušavanju kredibiliteta Socijaldemokratske partije biti mnogo jasnija. Tu sliku dodatno zatamnjuje Krivokapićevo odašiljanje nerazumnih i neprihvatljivih poruka vezanih za crnogorski jezik.  Naime, pozdravljajući učesnike međunarodnog naučnog skupa „Njegoševi dani“ u Nikšiću, pohvali se da je on „i kad smo pisali Ustav Crne Gore bio spreman da taj jezik  nazovemo južnoslovenski, ali nijesu htjeli, pa sam ga morao (podvukao autor) nazvati onako kako jeste – crnogorski“(Izvor citata: Cafe Del Montenegro, 27. avgust 2015. godine). Iz ovog priznanja se nameće i logičan zaključak da je Krivokapić crnogorski jezik nevoljno prhvatio i da mu je on i dan danas „kost u grlu“, što potvrđuju i sljedeće njegove riječi: „Iako u Crnoj Gori svi zbore istim jezikom nikako da se dogovorimo kako da ga zovemo“ (Izvor citata: Isto). Ili je možda sve gluma sračunata na pridobijanje simpatija jednog dijela kulturnih  i naučnih poslenika! Bilo kako bilo, pružanje podrške i prisustvo skupovima koje organizuju pronosirani protivnici crnogorskog jezika, kao i riječi izgovorene na pomenutom skupu u Nikšiću od strane predśednika Skupštine Crne Gore i Socijaldemokratske partije, koja je bila promoter ustanovljenja crnogorskih vrijednosti, su veoma opasne radnje po crnogorski jezički identitet jer urušavaju sve ono što je mukotrpno rađeno na njegovom ustavnom uobličavanju. Takvim postupcima predśednik Krivokapić, svjesno ili nesvjesno, sugeriše ponovno preispitivanje jezičke politike i ustavne norme, relativizujući potrebu za opstajanjem crnogorskog jezika.

Laskavost i dodvoravanje organizatorima - profesorskim „autoritetima“ (dvijama profesoricama koje vode ogorčenu i na momente grubu i nepristojnu bitku protiv crnogorskog jezika, a da ironija bude veća, predaju na studijskom programu za crnogorski jezik Filozofskog fakulteta u Nikšiću - Tatjana Bečanović i Rajka Glušica), kao i jednoj književnoj „gromadi“ – „najvećem živom crnogorskom pjesniku“ (interpretacija organizatora skupa),  kojem bi upriličeno književno veče na otvaranju „Njegoševih dana“, čijeg „etičkog darodavštva“ ne bijasmo pošteđeni ni prilikom nominacije za člana CANU (iako svjestan činjenice da ona još uvijek djeluje kao ispostava velikosrpske SANU) zdušno se založivši za upokojenje DANU čiji je osnivač i prvi predśednik bio, je tipičan primjer zanemarivanja državnih i nacionalnih interesa kada „uvažena“ ličnost nema svoj dignitet i individualitet, već snishodljivo podliježe, pa čak i podražava političku i kulturološku atmosferu određenog skupa. U toj raznježenosti i potrebi da se iskaže što više komplimenata, Krivokapić zaboravlja da smo se godinu dana nakon referenduma dogovorili kako da zborimo, što smo i Ustavom propisali kao normu, utvrđujući da je crnogorski službeni jezik. Sve ostalo što egzistira bilo u obliku školskog predmeta, ili u nekim drugim jezičkim tendencijama je politička, ali ne i ustavna kategorija. Naprotiv!

Ove postkongresne tendencije Socijaldemokratske partije svakim danom je sve više udaljavaju od svojih programskih načela, a samim tim i od birača suverenističkog bloka đe je jedino imala svoje uporište. Uz to, ovakva aktivnost, zajedno sa jednim dosta relaksiranim odnosom Demokratske partije socijalista prema identitetskim pitanjima (crnogorskom jeziku, pitanju rješavanja statusa Crnogorske pravoslavne crkve…, o čemu sam pisao u prethodnim tekstovima, a detaljnije i u knjizi Združeni udar) daje ohrabrenje i zamajac antidržavnim, velikosrpskim i klerofašističkim subjektima u Crnoj Gori da opstruiraju i destruiraju najesencijalnije državotvorne projekte kao što su NATO integracije, što ozbiljno ugrožava crnogorsku državnost. Te svoje namjere oni ne kriju, već jasno i javno demonstriraju kad gođ nađu priliku i mjesto za to, kao što su to činili prethodnih dana  organizovanjem troneđeljnog kamp naselja sa logorskim vatrama  i prasećom pečenjarijadom na najprometnijem podgoričkom bulevaru -  saobraćajnoj žili kucavici, ispred Skupštine Crne Gore, a nastavili rušilačkim demonstracijama u centru Podgorice. Protesti su motivisani navodnim kriminalom vladajuće elite koja je državu dovela do ekonomskog, socijalnog i demokratskog sunovrata iz čega se može izaći formiranjem prelazne vlade i održavanjem prvih slobodnih,  poštenih i demokratskih izbora. Međutim, ako znamo da se oni održavaju u predvečerje NATO pozivnice i pod pokroviteljstvom ruske zvanične politike i velikosrpskih partija i institucija iz Srbije (Srpske pravoslavne crkve, Srpske akademije nauka i umjetnosti,  Demokratske srpske stranke Vojislava Koštunice, Srpske radikalne stranke…), a da su poruke sa protesta ratnohuškačkog karaktera, ovog puta usmjerene na izazivanje građanskih sukoba  širih razmjera, onda se može sa sigurnošću tvrditi da su oni u svojoj  suštini  destruktivni, antidemokratski, antinatovski, antidržavni, antievropski i  anticivilizacijski. No, nijesu u ove događaje upleteni samo politički interesi nekih nama bliskih država, već i nekih domaćih društvenih subjekata, medijskih tajkuna i medija koji su u prošlosti imali suverenističku prepoznatljivost. Kako su već duže vrijeme promijenili finansijere, tako je tu promjenu pratio i zaokret ka političkim interesima tih sponzora. Otuda snažna, politički angažovana i neprofesionalna podrška  protestima, od samog njihovog početka, tabloida  Monitor i Vijesti. Sa stranica ovog drugog, gotovo da se svakodnevno  upućuju  pozivi za proteste. U tome prednjače njegovo vlasnik, univerzitetski profesor i poznati alhemičar koji je tom vještinom uspio da napravi milionsko bogatstvo, i direktor izvanjac, čija je medijska uloga slična onoj generala Pešića u crnogorskoj vojsci. Nažalost, i pored ove očiglednosti, predśednik Krivokapić i ovu antidržavnu rušilačku aktivnost posmatra kroz svoju dioptriju koketirajući i dalje sa ovakvom opozicijom. Da bi, valjda, ublažio gnjev javnosti prema njima, saopštava crnogorskoj javnosti kako nije imao informacije da je planiran nasilan ulazak u Skupštinu Crne Gore, iako je Dražin front na čelu sa svojim vojvodom Mandićem i njegovim SNP prdśednik-privjeskom - politički neodgovornim i neinteligentnim, lažljivcem, prevrtljivcem i smutljivcem, to jasno i glasno saopštio – putem sredstava javnog informisanja, nekoliko dana ranije. Pritom, Krivokapić, „apelujući na uzdržanost demonstranata i policije“ (Izvor: Pobjeda, 19.10.2015.) stavlja u istu ravan one koji bi da ruše državne institucije i državu,  sa onima kojima je ustavna obaveza da čuvaju mir, sprječavaju nasilje i štite državne organe i državu od ataka na njenu suverenost. Njemu se u još drastičnijoj formi pridružuje Žarko Rakčević sa svojom URA logikom zasnovanoj na kvazidemokratskoj i demagoškoj retorici, osuđujući „nasilno (podvukao autor) razbijanje mirnih protesta”, ni jednom riječju se ne osvrnuvši na njihovu suštinu – opasnost po mir i državni suverenitet. Koliko su oni bili mirni možemo se uvjeriti po povredama policajaca i novinara, te oštećenoj imovini pojedinih privrednih, informativnih i političkih subjekata u Podgorici. Njih dvojica bi još šćeli da na mala vrata uvedu makedonski model rješavanja problema, prizivajući u pomoć predstavnike Evropske unije da oni rješavaju navodnu političku krizu, suspendujući tako legalno izabrane organe i dovodeći u pitanje državni suverenitet,  a sve u cilju ostvarivanja političkih interesa svojih stranaka. U ovakvim trenucima, kada se zemlja nalazi pred najvećim izazovom poslije vrtanja nezavisnosti i kada su napadnute njene najvitalnije funkcije – mir, bezbijednost, antifašizam i državnost,  svi crnogorski politički i društveni subjekti koji su se borili za crnogorsku nezavisnost i kojima je Crna Gora na srcu, morali bi ośećati patriotsku obavezu  da stanu u isti „front“ za očuvanje tih vrijednosti. U suprotnom, nosiće je na duši!

Što se tiče novonastale partije (Socijaldemokrati Crne Gore), njoj kao i svakom novom subjektu treba određeno vrijeme za sticanje povjerenja. Međutim, ukoliko je napuštanje Socijaldemokratske partije i formiranja nove stranke od strane jednog respektabilnog broja visokih funkcionera i uglednih članova uslijedilo kao iskrena reakcija na posljednja dešavanja u bivšoj partiji, a motivisano potrebom vraćanja izvornim vrijednostima koje se ogledaju u otklonu od  anticrnogorskih i profašističkih partija, kao i posvećenom odnosu prema državotvornim i identitetskim pitanjima što će ubrzati proces sticanja punog državnog suvereniteta (država nema suverenitet na cjelokupnoj crnogorskoj teritoriji iz razloga što na jednom ogromnom dijelu svoje teritorije Srpska pravoslavna crkva polaže suverena prava), sasvim je sigurno da će im ostati puno političkog prostora da pridobiju značajan broj  birača  Socijaldemokratske partije, nezadovoljnih, pa moglo bi se reći i ogorčenih aktuelnom politikom ove partije.

Polazeći od prethodnog, kao i od iskustava baziranih na sličnim crnogorskim političkim dešavanjima  dezintegrativnog karaktera, prilikom kojih su politički subjekti zahvaćeni tim procesom nestajali sa političke scene,  mišljenja sam da bi za ove dvije partije, kao i ukupno za državu Crnu Goru  i njene interese, bilo najcjelishodnije, politički najisplativije i najmudrije - kada sazre vrijeme za to i u Socijaldemokratskoj partiji dođe do kadrovskih promjena, otklona od nerazumnih tumaranja i diskontinuiteta sa aktuelnom politikom saradnje sa profašističkim i antidržavnim strankama - ponovno njihovo objedinjavanje! Što u nekoj bližoj budućnosti i nije nemoguće očekivanje.