Ko tu kome duguje, ''braco'' Srbi?

Sredstva kojima je naplacena krv 10 hiljada Crnogoraca poginulih na Mojkovcu, Lovcenu i drugim bitkama, te ukupna steta zbog ratnih razaranja u Prvom svjetskom ratu, otisla su najprije na izgradnju Belog Dvora u Beogradu, a potom i drugih statusnih simbola drzavnosti Srbije koja je nakon 1918. godine svjesno i sa predumisljajem razorila Crnu Goru sa namjerom da se ova nikada vise ekonomski ne oporavi.



Koliko odstete treba da plati Srbija za genocid iz 1918. nad Crnogorcima

Prije nego se osvrnem na sudbinu ratnih reparacija koje je Srbija dobila na Pariskoj mirovnoj konferenciji 1920. godine, gdje su iznosi uglavnom poznati, treba jasno i precizno naznaciti kakva su sve zvjerstva nakon 1918. godine ucinjena u Crnoj Gori i potencirati cinjenicu da se ratnom odstetom zbog onoga sto je Crna Gora tada pretrpjela, nikada niko nije ozbiljnije bavio.
Dakle, u periodu od 1918. do 1929. godine, u Crnoj Gori je ubijeno 7.000 muskaraca, zena, djece i staraca. Spaljeno je 6.000 domova, a 30 hiljada ljudi ostalo je pod vedrim nebom. Prilikom ukidanja crnogorske valute perper, izvrsena je konverzija u dinare gdje je pocinjena otvorena pljacka sa ciljem otimanja crnogorskog zlata koje je sluzilo kao podloga za perper. Kraljevina Crna Gora je ukinuta i stvorena je Zetska banovina ciji je udio zaposlenih u novostvorenoj Kraljevini SHS iznosio manje od 1 odsto! Uknuta je autokefalna Crnogorska pravoslavna crkva, a njenu imovinu otela je novostvorena SPC! Konacno, 732 miliona zlatnih franaka koliko je na Pariskoj mirovnoj konferenciji namijenjeno Crnoj Gori kao ratna odsteta za Prvi svjetski rat, preusmjereno je na kasu u Beogradu, od cega je Crna Gora dobila samo 5 odsto!

Pljacka bez presedana

Sto se, dakle, desavalo sa ratnim reparacijama koje su silama pobjednicama iz Prvog svjetskog rata pripale na osnovu mirovnig sporazuma izmedju Saveznika i porazenih Centralnih sila u Parizu 1920. godine?
Treba biti realan pa priznati da ni Srbija na konferenciji u Parizu nije najbolje prosla, jer je bila suocena sa namjerom velikih sila da najprije namire svoja potrazivanja, ali i sa nastojanjem SAD da Njemacku spasi od bankrota ako se utvrdi previsok iznos ratnih reparacija. Delegacija Srbije je na tu Konferenciju 1920. godine otisla sa zahtjevom koji je iznosio cak 13 milijardi zlatnih franaka, odnosno danasnjih 9,5 milijardi dolara!



Cetinjski manastir ... otimanje crnogorskih svetinja od velikosrpskog okupatora

Umjesto tog iznosa, Srbija je (zajedno sa onim sto bi pripalo Crnoj Gori) dobila na ime odstete 670 miliona zlatnih maraka, od cega je, tvrde, u pocetku svega par miliona maraka stiglo u novcu, dok je ostatak odstete dobila u naturi: lokomotive, vagone, hemikalije, poljoprivredne masine, gradjevinski materijal i zivu stoku.
Pristiglim novcem obnovljen je Stari zeljeznicki most na Savi, koji su prvo 1914. srusili srpski vojnici, a potom 1918. Austrougari, poceta je i gradnja Mosta kralja Aleksandra 1931. godine, zavrsena su neka zdanja koja su prije rata pocele srpske arhitekte, a tokom dvadesetih i tridesetih godina zavrsili ruski emigranti (zgrada Narodne skupstine, zgrada Ministarstva suma i voda u Nemanjinoj ulici … danas Ministarstvo spoljnih poslova, zgrada Ministarstva finansija na uglu Kneza Milosa i Nemanjine ulice, zgrada Generalstaba i zgrada Ruskog doma). Danas bi ta pomoc vrijedjela oko 2,3 milijarde americkih dolara.
Srbija je u prvim godinama poslije Drugog svjetskog rata na ime ratnih reparacija iz Njemacke dobila 66 vecih i 43 manje fabrike i opremu za 242 fabrike u vrijednosti od oko 36 miliona dolara, po kursu iz 1938. godine. Danas bi to predstavljalo vrijednost od oko 600 miliona americkih dolara. No, nakon Drugog svjetskog rata, gotovo da se izgubila razlika izmedju onoga sto je Njemacka dugovala na ime ratne odstete u Prvom i Drugom svjetskom ratu.
Nesporno je da joj Njemacka nikada nije isplatila ono sto je bila duzna, bas kao sto Srbija nikada nije proslijedila Crnoj Gori ni paru vise od 5% onoga sto je moralo pripasti nasoj drzavi kao pobjednici u oba rata.
Ipak, zanimljiv je podatak da je posljednja rata od 70 miliona eura na ime reperacija za Prvi svetski rat isplacena Srbiji oktobra 2010. godine (!), sto govori da je periodicno, pa cak i u novom milenijumu, Crna Gora jos nekoliko puta zakinuta za dio ratne odstete koji joj je morao pripasti!

Ubi nas politicka korektnost

Ono sto je nesporno, jeste da je na Konferenciji u Parizu 1920. godine Crnoj Gori opredijeljeno 732 miliona maraka u zlatu na ime ratnih reparacija u Prvom svjetskom ratu. Beogradska Vlada je 1926. godine uplatila Crnoj Gori cetiri miliona u dinarskoj protivvrijednosti koja je iznosila 40 miliiona tadasnjih dinara.





Preostalih 728 miliona zlatnih maraka nikada nijesu stigli u Crnu Goru, a vjerovatno su zavrsili u dzepovima kralja Aleksandra, Nikole Pasica i ostalih srpskih vozdova.
Srpski mediji pisu da je osim problema s naplatom ratne odstete, javnost u Srbiji poslije Prvog svetskog rata narocito bila iritirana brojnim aferama koje su se odnosile na manipulacije materijalnim sredstvima dobijenim na ime kompenzacije novcanih potrazivanja. Tako je, na primjer, preduzece ''Omnium Serb'' (na cijem se celu nalazio Rade Pasic, sin Nikole Pasica) ostvarilo monopolski polozaj na uvoz robe (poput ratnog naoruzanja, secera i zive stoke) koja se dopremala u Srbiju na ime naknade za isplatu ratne stete. Citav drugi kontingent goveda i ovaca koji je dobijen iz Njemacke bio je ustupljen toj firmi, i to po cijeni od 455 dinara za jednu ovcu i 1.510 dinara za jedno govece. Ukupan kontingent brojao je 17.500 goveda i 60.000 ovaca. Ekonomsko-finansijski komitet pri Ministarstvu finansija donio je odluku da ''Omnium Serb'' ne plati nikakvu carinu prilikom uvoza tog kontingenta. Zarada ovih spekulanata na osnovu dobijenih privilegija lako se mogla izracunati ako se zna da je cijena jedne ovce u Vojvodini iznosila 900, a goveda 3.000 dinara.
Sto se Crne Gore tice, cak i ona suma koja je dobijena, potrosena je uglavnom za izgradnju zandarmerijskih stanica, a stanovnistvo je kao nikada bilo suoceno za siromastvom, gladju i teskim zivotom. Posebno onaj dio stanovnistva koji je bio naklonjen obnovi ugasene crnogorske drzave i njenoj protjeranoj dinastiji.
Sredstva kojima je naplacena krv 10 hiljada Crnogoraca poginulih na Mojkovcu, Lovcenu i drugim bitkama, te ukupna steta zbog ratnih razaranja u Prvom svjetskom ratu, otisla su najprije na izgradnju Belog Dvora u Beogradu, a potom i drugih statusnih simbola drzavnosti Srbije koja je nakon 1918. godine svjesno i sa predumisljajem razorila Crnu Goru sa namjerom da se ova nikada vise ekonomski ne oporavi.




U svemu, nesporno je sljedece: Srbija nam nikada nije isplatila 95% sredstava koje je u svoje i u ime Crne Gore naplatila na ime ratnih reparacija iz Prvog svjetskog rata (koliko god da je u toj isplati i sama ostecena od strane velikih sila).
Takodje, nijedna kasnija vlast, u Crnoj Gori (ni ona komunisticka, ni DPSovska, ni ova danasnja) iz razloga 'politicke korektnosti' nije pominjala, niti utvrdila iznos ratne odstete koju nam duguje Srbija. Ni one iz Prvog svjetskog rata, ni od razaranja koje je pocinila nakon ''bezuslovnog ujedinjenja'' 1918. godine. Po mojoj racunici, ako je Srbiji tada dodijeljen 'skroman' iznos od 670 miliona zlatnih franaka (danasnjih 2,3 milijarde americkih dolara), a Crnoj Gori proslijedjeno svega cetiri miliona, ispada da nam Srbija samo na osnovu ratne odstete iz Prvog svetskog rata nominalno duguje nešto vise od milijardu americkih dolara!
Kada bi se izvela ta racunica i egzaktno utvrdilo koliko nam Srbija duguje po dva osnova, bukaci i trubaci koji bruje o tome da smo mi njima nesto dužni jer su im nekoliko godina nakon 1979. godine uzimali desetak eura od plate mjesecno za sanaciju Crne Gore od zemljotresa, sami bi shvatili da jednostavno, jednom za sva vremena, moraju da umuknu!

Za aktuelno.me Pise: Nebojsa Redzic