|
OTVORENO PISMO MITROPOLITU AMFILOHIJU RADOVIĆU I LIDERU »SRPSKE LISTE«
ANDRIJI MANDIĆU
Piše: NOVAK ADŽIĆ
Za Mitropoliju Srpske pravoslavne crkve u Crnoj Gori, koja
djeluje kao sastavni dio Srpske patrijaršije
u Beogradu, odnosno, njenu eparhiju koja se zove Mitropolija
Crnogorsko-primorska, na čelu sa
mitropolitom Amfilohijem Radovićem, kao i za političku koaliciju
ultradesnih velikosrpskih snaga u Crnoj
Gori koja se zove »Srpska lista«, u kojoj vodeću ulogu ima Srpska narodna
stranka Andrije Mandića datum kojeg oni slave kao praznik, to su eksplicitno
potencirali nebrojeno puta, nije postojeći državni praznik Crne Gore -21
maj DAN NEZAVISNOSTI i 13 jul DAN DRŽAVNOSTI,- već je za njih to
26 novembar - Dan održavanja Podgoričke skupštine
1918. godine, kada se Crna Gora
ukinuta nasiljem kao država i kada je crnogorski narod uveden u ropstvo,
koje je trajalo 22 godine, pod Srbijom i režimom beogradske Vlade i
dvora Karađorđevića.
Po izvršenoj srpskoj okupaciji i aneksiji Crne Gore 1918.
godine, novopostavljene vlasti su odlučile
da ospore, oduzmu i ukinu individualna i kolektivna, ljudska, građanska,
politička, ekonomska, socijalna i kulturna, nacionalna prava Crnogoraca. Sa
pozicije hegemonije državne sile militarnim putem je odlučeno
da više nema Crne Gore kao države (čak ni kao geografskog pojma, pretrvorena
je u Zetsku Divizijsku
oblast, na čelu sa srpskim okupacionim generalom kao vojnim guvernerom, a
potom u Zetsku oblast na
čelu sa Velikim Županom, kojega je takođe postavljao Beograd, potom i Zetsku
Banovinu sa Banom na čelu,
kao što je bio slučaj i sa ranijim Povjerenikom srpske vlade za Crnu Goru u
rangu Ministra koji je na Cetinju stolovao kao okupacioni civilni guverner).
Tada je odlučeno i da ne bude Crnogoraca kao etnosa i nacije.
Potpredsjednik tzv
Podgoričke skupštine Savo Fatić je tada rekao “Mi od juče više
nijesmo
Crnogorci, nego Srbi”.
Da odlučuju o
sudbini Crne Gore okupacione srpske vojne i civilne vlasti i njihovi domaći
janjičari lišili
su prava hiljade i hiljade crnogorskih građana značajnih vojnih i civilnih
ličnosti, koje su spriječile da se vrate
u domovinu nakon njihovog puštanja iz austro-ugarskih zarobljeničkih logora.
Legalna i legitimna, ustavno izabrana Crnogorska narodana skupština, čiji je
mandat trajao, koja je s kraljem Gospodarom i Vladom, koji su bili u egzilu,
bili jedina pozvani da odlučuje o sudbini Crne Gore, bili su golom silom
lišeni da odlučuju o
sudbini vlastite države i njihova ovlašćenja bespravno je prigrabila i
vršila srpska okupaciona vojna i civilna
vlast potčinjena Aleksandru Karađorđeviću i Nikoli Pašiću.
Proces posrbljavanja i asimilacije sprovođen je
bez skrupula. Na sceni je bila politika režima krvi i ognja. Na tzv. »Podgoričkoj
skupštini« 13/26. novembra 1918. godine (čijim je odlukama Crna Gora
prisajedinjena Srbiji) su njeni delegati predlagali i to da se sruši
Cetinjski manastir; da se iz njega izbaci i javno spali na cetinjskom
Balšića pazaru ćivot Svetog Petra Cetinjskog “da se narod ne bi
klanjao pred tom smrdljivom lešinom”, kako je to rekao jedan
poslanik Podgoričke skupštine; da se iz Ostroškog manastira izbaci ćivot
Svetog Vasilija Ostroškog; na toj
»skupštini« ukinute su crnogorska nezavisnost i sloboda, svrgnuta je nasilno
dinastija Petrović Njegoš i
kralj Nikola s prijestola Crne Gore, oteta, konfiskovana im je imovina,
da bi potom slavna crnogorska
zastava bila skinuta sa cetinjskog Dvora, zgažena i ljudskim urinom i
izmetom uprljana na mjestu
đe je bio izvezen monogram crnogorskog suverena kralja Nikole I Petrovića
Njegoša. Crnogorsku zastavu poštovala je Otomanska imperija,
sa kojom je Crna Gora vjekovima bila u ratnom konfliktu. Turci nikada
nijesu skrnavili crnogorsku zastavu, iako se radilo o barjaku neprijatelja.
Crnogorsku zastavu je u vrijeme okupacije 1916-1918 godine, Austro-Ugarska
iz rojalističkog pijeteta i obzira ostavila nedirnutu. Kad je
1941. godine Italija okupirala Crnu Goru ispoštovala je crnogorsku zastavu.
Iako je bila okupator, nije joj
palo na um da vrijeđa, skrnavi ili ponižava crnogorski državni i nacionalni
barjak. Kad je italijanska okupacija
Crne Gore u drugom svjetskom ratu, zamijenjena njemačkom, takođe crnogorska
zastava nije skrnavljena. Elem, jedino je crnogorska zastava stradala 1918.
godine. Srpski vojnici, žandarmi i crnogorski renegati u njihovoj
službi skidali su tada sa glava ljudi crnogorske kape i njima zakapljivali
pojedine vrste domaćih životinja. U vrijeme od 1918. do 1941. godine
crnogorski državni simboli (državna i vojna zastava-alaj i
krstaš barjak) bila su zabranjena i proskribovana obilježja! Tada su prvi
put i to nasilnim putem uveden okupacioni simbol, zastava i kapa sa četiri
ocila (populistički nazvani četiri S), crnogorska kapa ne samo da
je zabranjena, već su masovno okupacione vlasti skidale sa glava ljudi
crnogorske kape i njima zakapljivali svinje, štapovima su masovno okupacione
vlasti obarale sa glava ljudi crnogorske kape da bi što više
ponizili Crnogorce; okupacione srpske vlasti otimale su iz crnogorskih
domova uniforme crnogorskih oficira i oblačili ih svinjama koje su potom
tjerale na javnim zborovima kroz narod da bi ponizili i uvrijedili što više
slavu i čast crnogorskih oficira i crnogorske vojske, masovno su vršeni
najgnusniji teror i zvjerstva ne samo
kroz staru Crnu Goru, četiri nahije, već u nikšićkom i kolašinskom kraju,
posebno u Rovcima, zatim na
prostoru Bara i okoline, odnosno, čitave teritorije Crne Gore. Državni grb
Kraljevine Crne Gore je ukinut, a crnogorska himna »Ubavoj nam Crnoj Gori«
bila je poništena i zabranjena, dok su crnogorska službena odlikovanja
nasiljem okupacionioh lasti nestala iz javne upotrebe, a uniforma crnogorske
vojske bila je ponižavana, skrnavljena i odbačena.
Kralj Nikola je u intervjuu kojeg je dao piscu i novinaru Herbertu
Vivijenu jezgrovito opisao teror, koji je u
to vrijeme vladao u Crnoj Gori, ovim riječima: »Iz Crne Gore nemam
vijesti, jer je srpska okupaciona
vojska ustanovila kordon kroz koji ne puštaju ni pisma ni ljude. Dobijam
izvještaje, koji mi moji povjerenici donose po cijenu života. Izgleda da
tamo vlada pravi teror. Ubijaju se bez suda ljudi,
žene i đeca, bombe se bačaju u kuće mojih prijatelja a novac se prosipa kao
voda da bi se Crnogorci odrekli zakletve. Sigurno ste čuli o mome
smjenjivanju i o aneksiji Crne Gore. Ali to je izglasala lažna Skupština,
koju su Srbi nazvali Velikom skupštinom – ime koje ne postoji po našemu
Ustavu. Niko tu skupštinu nije birao, već su je izabrale razbojničke čete u
ime Srbije«.
Pod vladavinom
Karađorđevića u Crnoj Gori, od 1918. do 1941. godine, koji su kao okupaciona
dinastija nametnuti odlukama tzv. Podgoričke skupštine, nad crnogorskim
narodom počinjeni su brojni
zločini. Zapaljeno je na hiljade crnogorskih domova (u opticaju je cifra oko
6.000 kuća, koje su, prema
pisanju srpske štampe, beogradskih listova “Balkan” i Tribuna” popaljenje od
kraja 1918. do 1921. godine) pobijeno oko 9.000 crnogorskih građana,
pohapšeno je više od 4.000 uglednih Crnogoraca i građana Crne
Gore koji su bili protiv uništenja Crne Gore (čamili su okovani u Jusovači u
Pg, zloglasnom zatvoru u Zenici, zatvoru Bogranov kraj na Ct, zatvorima u
Nikšiću, Kolašinu, Baru i drugim mjestima po Crnoj Gori, i
protjerano na hiljade patriota (emigriralo je preko 5000 ljudi iz Crne Gore
od srpskog terora i zuluma)
spaljivane su majke s djecom, ugledni ljudi vođeni su osamareni kroz varoši,
sahranjeni rodoljubi su ekshumirani da mi mrtvi od strane vojske i
žandarmerije bili strijeljani, a sve je to proizvod politike koja je
pobijedila na tzv. Podgoričkoj skupštini!
Nekadašnji crnogorski premijer
i ministar Jovan Simonov Plamenac
je, nakon povratka iz emigracije i predaje Beogradu, u listu
»Balkan« napisao i ovo: »U 1918 i 1919. godini Crna Gora je bila
svedena na groblje. Zapaljeno je hiljade kuća i pobijeno na hiljade
Crnogoraca... Žene, đeca i nemoćni starci bacani su živi u vatru: Djeca koju
su bacali sa prozora padala su na bajonete koji su ih spremni čekali.
Nesrećnicima koji su davali znake života, kidane su uši, jezik i nos... Žene
su silovane; pa su vezivali su im ispod suknje mačke koje su, podivljale
zbog udaraca štapom, kidale tijela ovih nesrećnica.
Formirane su bande koje su kao Huni pustošile oblasti jednu za drugom
pljačkajući sirotinju
crnogorsku, skrnaveći grobove predaka, vukući i prljajući po blatu kosti Sv.
Vasilija Ostroškog i Sv. Petra Cetinjskog samo zato što su bili svečevi
crnogorski«.
Postojao je plan u srpskoj Vladi, koji je radio ministar vojni Stevan
Hadžić, da se Crnogorci prinudnim raseljavaju iz Crne Gore, kako bi se
što prije završilo crnogorsko pitanje, plan koji je faktički djelimično
sprovođen, iako nikada nije formalno bio usvojen, jer su se njemu protivile
Velike Sile i jer međunarodna
politika nije dopustila da se on doslovno sprovede u djelo. Crnogorski
građani su moreni glađu, zabranjeno
im je bilo da obrađuju zemlju, a svještenicima crnogorskim bilo je, takođe,
zabranjeno da vrše vjersku
službu i da pričešćuju narod ako ne polože zakletvu kralju Petru
Karađorđeviću. Crnogorskim invalidima i ratnim udovicama nijesu
priznavane penzije i invalidnine, ili su im oduzimane, ako nijesu položile
zakletvu dinastiji Karađorđević. Srušena je voljom srpskih vlasti
Njegoševa kapela na Lovćenu, da bi bilo podignuto zdanje kralju
Aleksandru Karađorđeviću, koje je trebalo da simbolizira ropstvo Crne
Gore. Sva faktička
vlast, vojna i civilna, bila je u rukama srpskih trupa i činovnika. Srpske
oružane snage su zauzele i objekte
koje su bile pod nadležnošću i upravom Crnogorske pravoslavne crkve i
državnih organa Crne Gore.
Njegoševa rezidencija na Cetinju, istorijska »Biljarda«, u koju je stolovao
i knjaz Danilo Petrović Njegoš i u kojoj je bilo sjedište Crnogorskog
senata degradirana je ili ponižena toliko da je služila nekoliko godina za
smještaj srpske artiljerije, a jedan dio njenog dvorišta pretvoren je bio u
konjušnicu. Zgrade diplomatskih predstavništava (poslanstava, legacija)
stranih država, koje su postojale na Cetinju u doba nezavisne Knjaževine i
Kraljevine Crne Gore korišćene su i upotrebljavane na takav način i sa tom
svrhom da se
poništi i unizi crnogorska diplomatska istorija i tradicija odnosa koje je
Crna Gora imala, održavala i razvijala
sa brojnim evropskim i vanevropskim velesilama i državama. Vezivana je stoka
za dvorac kralja Nikole i
bačane su bombe na taj Dvorac, posječen je i iščupano je korijenje starog
istorijskog Brijesta ispred
Biljarde na Cetinju, skinuto je s Cetinjskog manastira drevno zvono
Ivana Crnojevića i odneseno u
Vojvodinu da bi bilo pretopljeno u kvake za vile bogataša Gedeona
Dunđerskog, razorena je Tablja / Kula iznad Cetinjskog manastira,
nelegitimno i nezakonito ukinuta je Crnogorska pravoslavna crkva, srušena je
zgrada Crnogorskog Senata da bi se na njenom mjestu podigao spomenik
kralju Aleksandru itd. Za sve to
je odgovorna ideologija i politika koja je pobijedila na tzv. Podgoričkoj
skupštini, a čiji tvorci su tvorci bili
Srpska Vlada i Dvor Karađorđevića u vrijeme trajanja Kraljevine SHS i
Kraljevine Jugoslavije od 1918. do
1941. godine.
Odštampaj stranicu
|
|