|
STAVOVI O SVETOSAVLJU
Crkva Srbije – nositeljica je ideje militantnog svetosavlja. U središtu svetosavlja stoji srpstvo kao religija. Religijski nacionalizam unutar pravoslavne Crkve označava se teološkim terminom filetizam (od grčke riječi φυλή – file = rod, pleme). Filetizam je na pravoslavnom saboru održanom u Carigrdu 10. septembra 1872. osuđen kao jeres( hereza) s obrazloženjem da se sudbina hrišćanske vjere ne smije miješati sa sudbinom bilo kojega posebnoga naroda ili rase. Činjenica je pak da se filetizam u crkvi Srbije nesmetano praktikuje Problem s pravoslavljem nastaje kad se ono svodi na svetosavlje. Rigidnu i uskogrudu, profanu ideologiju svesrpstva, nastalu sintezom militatnog nacionalističkog pansrpstva i srbijanske verzije pravoslavlja. Svetosavski ideolozi poistovjećuju ciljeve crkve Srbije sa ciljevima srpske države. Svaka vjerujuća osoba koja je detaljnije upoznata sa djelovanjem crkve Srbije mora istu doživjeti kao sektu (lat.. secta i lat. sequi lat. secare) koja pod uticajem zatvorene grupe vjernika ( klira i laika) čvrsto slijedeći svoja načela oličena u svetoslavlju, koja su po uvjerenju članova te sekte, ispravnija u odnosu na učenje majke ckve Vaseljenske patrijaršije.Ideologija svetosavlja podrazumijeva jedan narod, jednu religiju i jednu državu ili, drugim riječima, narodna crkva, narodna dinastija, narodna država, narodna prosvjeta, narodna kultura i narodna odbrana, a glavne svetosavske vrijednosti su srednjevjekovne vrijednosti bogoljublje, viteštvo i sabornost. Glavna prepreka ostvarenju ove pravoslavne teokratije su zapadnjačke ideje proizišle iz francuskog prosvetiteljstva, prije svih ideja odvajanja crkve od države, a potom demokratija, pluralizam, individualizam. Svetosavlje se u najkraćem može definisati, kao „pravoslavno hrišćanstvo srpskog stila i iskustva utemeljeno na liku i djelu Svetog Save“. Srpski hegemonisti su od imena Sveti Sava izveli termin „svetosavlje“ koji bi trebao biti neka vrsta surogata za hrišćanstvo! Na sličan način su nacionalnu odrednicu „srpstvo“ postavili kao surogat za pravoslavlje! Odatle velika konfuzija kod Crnogoraca u razlikovanju „srpstva“ i pravoslavlja! Inače, "svetosavlje" je ideološko-politički, klero-nacionalistički velikosrpski program i pokret nastao u okviru Srpske pravoslavne crkve tridesetih godina XX vijeka, okupljenih oko časopisa "Svetosavlje." Ideologija svetosavlja od svojih početaka 1930-ih prepliće konzervativne političke i društvene sfere srpskog nacionalizma s duhovnom konotacijom, odnosno dominantnom i malignom ulogom crkve Srbije, istovremeno izdižući nacional-šovinističku ideologiju svetosavlja iznad pravoslavne dogme otvoreno se suprotstavljajući ekumenskim težnjama ka objedinjavanju hrišćanstva. Tvorci, političko-religijskog koncepta svetosavlja u pravoslavnu teologiju unutar CrkvE Srbije su Vladike Nikolaj Velimirović (1880–1956) i Dimitrije Najdanović (1897–1986) osim ove dvojice ideologa, zagovornik, sljedbenik i promoter svetosavske klero-nacionalističke ideologije bio je monah Justin Popović (7.4.1894–7.5.1979), kao i četiri njegova đaka Amfilohije Risto Radović (7.1.1939.-30.10.2020.), Atanasije Jeftić (8.1.1939–4.3.2021), Artemije Radosavljević (15.1.1935. – 21.11.2020.), Irinej Bulović (11.2.1947 – ?) kao i Nikolajev bratanić Jovan Velimirović (3.6..1912–28.3.1989.). Ideologija svetosavlja od svojih početaka 1930-ih prepliće konzervativne političke i društvene sfere srpskog nacionalizma s'duhovnom konotacijom, odnosno dominantnom i malignom ulogom Crkve Srbije, istovremeno izdižući nacional-šovinističku ideologiju svetosavlja iznad pravoslavne dogme otvoreno se suprotstavljajuci ekumenskim težnjama ka objedinjavanju hrišćanstva.
„POSTOJAĆE CRNA GORA, DOK JE LOVĆENA I DURMITORA, DOK JE MORA POD BAROM I KOTOROM, DOK JE SUNCA I DOK JE GRAHOVCA. NE DAMO TE CRNA GORO! “
U ime Patriotskog pokreta otpora „Lovćenske straže 1990“
inž.
Zoran Marka Rašović Podgorica,17.2. 2025.
|